Diecezja Kaliska może poszczycić się faktem, że na jej terenie znajduje się ponad 80 zabytkowych drewnianych kościołów. Na tle pozostałych diecezji to liczba wyróżniająca. Jeśli weźmie się pod uwagę dodatkowo kościoły murowane, których wyposażenie stanowią także obiekty drewniane, wówczas powstanie pokaźny zbiór niezwykle bogatych w formy i treści zabytków sakralnych. W tym kontekście działania podjęte w ramach projektu, stały się dla Diecezji Kaliskiej priorytetem.
I etap projektu obejmował prace przy blisko 100 obiektach drewnianych w 17 kościołach (drewnianych i murowanych). Spectrum działań przy zabytkach ruchomych i nieruchomych było bardzo szerokie. Pracami renowacyjnymi i konserwatorskimi objęto zabytki nieruchome (np. więźby dachowe, belki zrębowe czy sygnaturkami) jak i zabytki ruchome (np. ołtarze, obrazy, rzeźby, chrzcielnice, feretrony, konfesjonały, ambony i in.).
Kościoły objęte projektem oraz zabytki poddane renowacji i konserwacji
PÓŁNOCNA CZĘŚĆ DIECEZJI KALISKIEJ
BLIZANÓW
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny:
- ołtarz główny,
- ołtarze boczne: św. Tekli, Ukrzyżowania Jezusa Chrystusa, św. Walentego,
- ołtarzyki: franciszkański i jezuicki,
- chrzcielnica,
- obrazy: Koronacji Maryi Matki Bożej i Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus,
- konfesjonały, ławy, klęcznik,
- ambona,
- prospekt organowy,
- malarstwo ścienne.
CZERMIN
Kościół pw. św. Jakuba Apostoła:
- ołtarz główny,
- ołtarze boczne: św. Franciszka, Ecce Homo, św. Jakuba Większego, Serca Jezusowego,
- balustrada chóru muzycznego,
- prospekt organowy,
- ambona,
- chrzcielnica,
- rzeźba Matki Boskiej,
- polichromia.
DROSZEW
Kościół pw. Wszystkich Świętych:
- ołtarz główny,
- ołtarze boczne: Jezusa Ukrzyżowanego i Serca Jezusa chrzcielnica,
- ambona.
GÓRZNO
Kościół pw. św. Mateusza Apostoła
- ołtarz główny
KALISZ
Kościół OO. Franciszkanów pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika:
- prospekt organowy,
- balustrada chóru muzycznego,
- ambona,
- obrazy olejne: bł. Jolanty, św. Cecylii, św. Kazimierza, św. Heleny, św. Pawła, Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana, bł. Jolanty, Bolesława Pobożnego, Kazimierza Wielkiego, Biskupa Stanisława Zdzitowieckiego, św. Hieronima, św. Kazimierza Jagielończyka, Marii Magdaleny, św. Teresy, św. Cecylii, Cud św. Zyty,
- konfesjonały,
- rzeźba Chrystusa u słupa,
- droga krzyżowa,
- krucyfiks barokowy w zakrystii kościoła,
- stalle wraz z boazerią,
- ławki w kościele.
KOŹMIN WIELKOPOLSKI
Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika:
- prospekt organowy,
- organy.
LISKÓW
Kościół pw. Wszystkich Świętych:
- ołtarz główny,
- chrzcielnica.
OCIĄŻ
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny:
- ołtarz główny,
- ołtarze boczne,
- prospekt organowy,
- organy,
- malowanie wnętrza.
OŁOBOK
Kościół filialny pw. św. Jana Chrzciciela
- bryła kościoła,
- ołtarz główny,
- ambona,
- rzeźby Grupy Ukrzyżowania,
- ołtarz lewy z obrazem Matki Bożej,
- ołtarz prawy z obrazem św. Walentego,
- kapliczka z krucyfiksem.
ROZDRAŻEW
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela:
- ołtarz główny.
STAW KALISKI
Kościół pw. św. Mikołaja Biskupa
- chrzcielnica,
- ołtarz główny,
- ołtarz boczny Matki Boskiej,
- ołtarz Męki Pańskiej,
- ołtarz boczny św. Anny,
- prospekt organowy.
STARYGRÓD
Kościół pw. Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny:
- ołtarze boczne: św. Marii Magdaleny, św. Stanisława,
- ambona,
- chrzcielnica,
- rzeźby: Matki Boskiej Bolesnej, św. Józefa
- Dzieciątkiem, św. Zofii z Córkami, św. Franciszka z Dzieciątkiem,
- bryła kościoła.
SOŚNICA
Kościół pw. św. Marii Magdaleny:
- ołtarz główny,
- ołtarz boczny Jezusa Ukrzyżowanego,
- ołtarz boczny Archanioła Michała,
- chrzcielnica,
- ambona,
- feretrony,
- obrazy: Matki Boskiej i św. Benona,
- krucyfiks na belce tęczowej,
- rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego,
- zakup i montaż instalacji antywłamaniowej,
- zakup ogrzewaczy ławkowych oraz ogrzewaczy płytowych,
- prospekt organowy,
- organy,
- fotel celebransa,
- krucyfiks procesyjny,
- paschał,
- bryła kościoła.
ŻEGOCIN
Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej:
- sufity, ściany, rzeźby i elementy architektoniczne,
- ławki,
- ławy kolatorskie,
- konfesjonały,
- prospekt organowy.
ZDUNY
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela:
- ołtarz św. Józefa
CZĘŚĆ POŁUDNIOWA DIECEZJI KALISKIEJ
DZIESŁAWICE
Kościół pw. Świętej Trójcy:
- ołtarz główny z rzeźbami aniołów,
- prospekt organowy,
- rzeźba św. Jana Ewangelisty i św. Jana Chrzciciela,
- obraz św. Jana Nepomucena,
- obraz Immaculata,
- bryła kościoła.
JAKUBOWICE
Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski:
- ołtarz główny.
PROŚLICE
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa:
- ołtarz główny,
- bryła świątyni.
KOZA WIELKA
Kościół filialny pw. św. Filipa i św. Jakuba
- bryła kościoła
MIKSTAT
Kościół pw. Świętej Trójcy
- drewniane elementy ołtarza głównego i tabernakulum,
- prospekt organowy,
- fotel celebransa,
- ławy kolatorskie,
- zespół ławek z herbem,
- zespół ławek z aniołem,
- konfesjonał,
- feretrony,
- rzeźba św. Augustyna,
- krucyfiks.
USZYCE
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny:
- sygnaturka,
- ołtarze boczne: Trójcy Świętej, św. Barbary,
- ambona,
- prospekt organowy,
- organy,
- zakup zestawu siedzeń ze zintegrowanymi elementami ogrzewającymi,
- powierzchnię.
WĘGLEWICE
Kościół pw. Świętej Trójcy:
- polichromia,
- stolarka okienna i drzwiowa.
ZŁOCZEW
Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła:
- ołtarz główny,
- ołtarze boczne: Matki Boskiej, Św. Mikołaja, św. Floriana, Matki Boskiej Częstochowskiej,
- rzeźba Grupa Opłakiwania Ukrzyżowanego,
- rzeźba Matki Boskiej Bolesnej,
- ambona,
- chrzcielnica.
CELE REALIZACJI PROJEKTU
- Przeciwdziałanie degradacji zabytkowych kościołów oraz zabytków ruchomych
stanowiących ich wyposażenie poprzez podjęcie prac konserwatorsko-
renowacyjnych. - Zwiększenie dostępności do zabytkowych obiektów dla turystów, lokalnej
społeczności oraz osób z niepełnosprawnościami. - Wzmocnienie funkcji kulturalnej, edukacyjnej i społecznej obiektów, jako miejsca
organizacji wydarzeń zwiększających świadomość wartości dziedzictwa
kulturowego wśród docelowych odbiorców oraz o charakterze integrującym lokalną
społeczność. - Wzrost atrakcyjności turystycznej regionu.
DZIAŁANIA PROMOCYJNE, EDUKACYJNE I KULTURALNE
Pełne kodów i symboliki zabytki sakralne dla odbiorcy nie posiadającego przygotowania merytorycznego są niezrozumiałe. Działania promocyjne związane z projektem zakładały opracowanie klucza do ich interpretacji. W szczególny sposób zwrócono uwagę na: twórców drewnianych dzieł (zarówno wybitnych artystów, jak i rzeźbiarzy ludowych), wiernych, dla których dzieła sacrum stały się pośrednikiem modlitw i próśb, a także świadkiem ich ważnych sytuacji życiowych.
W ramach realizacji projektu przygotowywane są materiały promocyjne. Należą do nich m. in:
- przewodnik turystyczny prezentujący obiekty sakralne, które można zobaczyć w kościele. Zwrócono w nim uwagę na różnego rodzaju zabytki, pełniące określone funkcje użyteczne i symboliczne, ale także i te wyróżniające się nietypowością, oryginalnością, niepowtarzalnością.
- strona internetowa, która zostanie uruchomiona na zakończenie projektu wraz z funkcją wirtualnego zwiedzania kościołów. Dzięki temu umożliwiony zostanie zdalny dostęp do zabytków wszystkim zainteresowanym, a w szczególności tym, którzy mają ograniczone możliwości podróżowania.
Materiały promocyjne opatrzone są logotypem z wizerunkiem św. Józefa. Jest on patronem Diecezji Kaliskiej, a przede wszystkim patronem rzemieślników, również tych, dla których warsztatem pracy jest drewno – stolarzy i cieśli. Jego atrybutami są: deska i kątownik. Św. Józef to patron idealnie pasujący do idei promocji drewnianych zabytków.
Po zakończeniu projektu planowana jest budowa nowej oferty edukacyjnej i kulturalnej, która umożliwi docelowym odbiorcom bliski kontakt z zabytkiem. Do planowanych przedsięwzięć należą:
- festiwal w postaci cyklu koncertów prezentujących organy, ich potencjał muzyczny i wizualny. W wielu kościołach znajdują się instrumenty zaskakujące swoim dźwiękiem i piękną obudową. Dzień z zabytkiem, podczas którego kościoły otworzą swoje podwoje dla szerokiego
grona zwiedzających. Podczas wydarzenia będzie można zapoznać się z funkcją, symboliką poszczególnych obiektów stanowiących wyposażenie kościołów.
FINANSOWANIE PROJEKTU
„Szlakiem zabytkowych kościołów obszaru Diecezji Kaliskiej – rewaloryzacja i konserwacja zabytków drewnianych celem ochrony dziedzictwa kulturowego oraz wzrostu atrakcyjności regionu”
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Oś priorytetowa VIII „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury”
Działanie 8.1 „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury”
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020.
Całkowita wartość projektu: 10 267 070,72 PLN
Dofinansowanie projektu z UE: 8 619 699,32 PLN
WKŁAD WŁASNY PARAFII ORAZ WSPARCIE FINANSOWE SAMORZĄDÓW LOKALNYCH
W realizacji projektu finansowo partycypowały parafie, których łączny wkład własny wyniósł blisko 1,2 mln zł oraz samorządy lokalne, które łącznie na renowację i konserwację drewnianych zabytków przekazały ponad 340 000 zł.
- Samorząd Województwa Wielkopolskiego,
- Miasto Kalisz,
- Powiat Kaliski,
- Powiat Pleszewski,
- Gmina i Miasto Nowe Skalmierzyce,
- Gmina i Miasto Dobrzyca,
- Gmina i Miasto Międzybórz,
- Miasto Byczyna.