Kościół filialny pw. św. Jana Chrzciciela w Ołoboku
PRACE KONSERWATORSKIE OŁTARZA GŁÓWNEGO Z KOŚCIOŁA PW. ŚW. JANA CHRZCICIELA W OŁOBOKU
Czas powstania ołtarza głównego typu szafiastego z dwoma skrzydłami bocznymi wiązać należy z inskrypcją znajdującą się na obrazie chrzest Jezusa w Jordanie – „AS 1600”, którego autorem był Adam Scholz.
Niestabilne warunki wilgotnościowo – temperaturowe sprzyjały rozwojowi owadów spowodowały osłabienie mechaniczne drewna oraz naruszenie ciągłości struktury głownie w miękkim drewnie elementów snycerskich figuralnych i ornamentalnych. Od strony odwroci widoczne otwory wylotowe po drewnojadach. Zdezintegrowane drewno utraciło wytrzymałość mechaniczną i pęka obok miejsc mocowań. Pozostałe uszkodzenia świadczą o złym stanie zachowania drewna wynikające z wcześniejszych zabiegów konserwatorskich.
Ze względu na stopień zniszczenia drewno wymaga wzmocnienia strukturalnego, dezynfekcji oraz dezynsekcji. Celem przeprowadzenia konserwacji było doprowadzenie zabytkowych elementów wyposażenia kościoła do jak najlepszego stanu zachowania poprzez powstrzymanie procesów destrukcji i likwidację ich skutków oraz przywrócenie walorów ekspozycyjnych (estetycznych), z uwzględnieniem wartości artystycznych i historycznych elementów zabytkowego wystroju wnętrza. W procesie zintegrowanych działań planowane było wzmocnienie struktury, a także przywrócenie obiektom pierwotnego wyglądu i integralności formy poprzez maksymalne zachowanie i wyeksponowanie oryginalnego lub najstarszego zachowanego opracowania kolorystycznego, wydobycie finezji reliefu oraz odtworzenie zatartych elementów kompozycji.
Przed przystąpieniem do właściwych prac konserwatorskich przeprowadzono wstępne rozpoznanie historii obiektu i wykonano wstępną dokumentację fotograficzną, a także pobrano próbki do badań mikrochemicznych. Następnie wykonano demontaż wszystkich elementów celem przewiezienia do pracowni.
Na wstępie oczyszczono płaszczyzny lica i odwrocie z powierzchniowych zabrudzeń. Potem podklejono i zaprasowano pęcherze, łuski oraz odspojone, po wcześniejszym nawilżeniu powierzchni etanolem z wodą. Następnie wykonano dezynfekcję i dezynsekcję oraz impregnację wszystkich elementów drewnianych. Zabieg wykonano poprzez zanurzenie w kąpieli impregnatu (mniejsze elementy), w pozostałych przypadkach zastosowano odpowiednio metodę pędzlowania i okładania kompresami. Pojawiający się lokalnie nadmiar impregnatu został usunięty, w następnym etapie zdjęto przewidziane do usunięcia warstwy przemalowań w obrębie polichromii barwnej i złoconej, stosując metody mechaniczne i chemiczne. W efekcie tego procesu odsłonięto dekorację barwną elementów architektonicznych. Konsolidację wcześniej podklejonych warstw wykonano z zastosowaniem mieszaniny wosków i żywicy damarowej.
Z wtórnych powłok oczyszczono powierzchnie złocone. Następnie wykonano niezbędne naprawy konstrukcji. Po czym uzupełniono ubytki drewna: głębokie pęknięcia i szczeliny – poprzez flekowanie, mniejsze – odpowiednio poprzez kitowanie pastą epoksydową. Zrekonstruowano brakujące elementy dekoracji rzeźbiarskiej i ornamentalnej.
Następnie założono grunty na odtworzone elementy i uzupełniono ubytki w obrębie złoceń, a uzupełnienia pod polichromię barwną wykonano przy użyciu kitu akrylowego.
Uzupełnienia zachowanych i rekonstrukcję brakujących pozłoceń wykonano złotem i srebrem płatkowym i w proszku zgodnie z pierwotną techniką, z podziałem na poler i mat. Odtworzono i uzupełniono laserunki na elementach posrebrzanych. Ubytki w partiach lepiej zachowanych uzupełniono złotem w proszku.
Polichromię barwną na strukturze ołtarza, po zabezpieczeniu werniksem, uzupełniano poprzez podmalowanie i punktowanie farbami akrylowymi. Polichromię barwną zawerniksowano werniksem z dodatkiem wosku mikrokrystalicznego.
Końcowym etapem było zamontowanie ołtarza w kościele oraz wykonanie dokumentacji fotograficznej i opisowej.
