Kościół pw. Świętej Trójcy w Mikstacie
PRACE KONSERWATORSKIE FERETRONU Z KOŚCIOŁA PW. ŚWIĘTEJ TRÓJCY W MIKSTACIE
Feretron czyli przenośny dwustronny procesyjny obraz z kościoła pw. Świętej Trójcy w Mikstacie na awersie ma przedstawienie Serca Jezusa, zaś na rewersie św. Rodzinę. Obrazy umieszczone zostały w ozdobnej, bogato ornamentowanej ramie.
Stan zachowania obiektu był zły, wzmocnienia wymagała przede wszystkim jego wątła konstrukcja. Konieczne było usunięcie przemalowań i wykonanie nowych złoceń. Widoczne były odłamane fragmenty ornamentów, jak również miejscowe uszkodzenia mechaniczne oraz spękania i przetarcia powłok malarskich i złoceń. Zauważalne były również ślady działalności szkodników drewna.
Celem prac konserwatorskich było zatrzymanie procesów destrukcyjnych i przywrócenie pierwotnych walorów technicznych i estetycznych feretronu.
Pierwszym etapem było udokumentowanie stanu zachowania przed konserwacją w formie opisowej, rysunkowej i fotograficznej, a także zwymiarowanie wszystkich elementów. Zdemontowano ruchome lub obluzowane elementy i przewieziono obiekt do pracowni. Zdemontowano obraz dwustronny i wykonano jego fotografię w świetle zwykłym oraz luminescencje warstwy malarskiej wzbudzoną promieniami UV. Badania w świetle ultrafioletowym pokazały, iż powierzchnia malowideł pokryta była werniksem, a niektóre partie są wtórnie retuszowane lub przemalowane. Usunięto warstwę ściemniałego werniksu i przemalowania mieszaniną rozpuszczalników organicznych dobraną na podstawie wstępnych prób. Wykonano retusz ubytków przy użyciu farb olejno-żywicznych bezpośrednio na powierzchni metalu. Całość powierzchni malowideł zabezpieczono werniksem.
Konstrukcje feretronu zdemontowano w stopniu umożliwiającym wykonanie kolejnych zabiegów tj. impregnacji przy użyciu żywicy, usunięcie odspojonych wtórnych warstw malarskich, wykonanie kolejnych napraw stolarskich. Usunięto niewłaściwe kity, rozłączono klejone części i oczyszczono przełamy elementów. Z powierzchni ornamentów usunięto wtórne przemalowania i złocenia. Zabieg ten przeprowadzono przy użyciu kompresów nasączonych mieszaniną rozpuszczalników organicznych sporządzonych na podstawie wstępnych prób. Rozłamane części sklejono przy użyciu żywic syntetycznych. Uzupełnienia i rekonstrukcji brakujących fragmentów wykonano z drewna lipowego i sosnowego lub przy użyciu masy zawierającej rozdrobniony wypełniacz drzewny o odpowiednio dobranym kolorze oraz spoiwa opartego na żywicach syntetycznych.
Kolejnym etapem było zamontowanie wszystkich elementów oraz ornamentów rzeźbionych przy użyciu drewnianych kołków lub śrub wykonanych ze stali nierdzewnej. W spodniej części podstawy osadzono 2 gniazda przeznaczone do zamocowania feretronu na miejscu w kościele lub do transportu. Wieńczący krzyżyk zamocowano na kręcie umożliwiającym jego łatwy demontaż. Powierzchnie przeznaczone do metalizacji zaizolowano szelakiem. Złocenia wykonano złotem płatkowym 23 ¾ karata techniką na mikstion akrylowy oraz foliami metalicznymi w kolorze srebrnym. Płaskie powierzchnie pomalowano przy użyciu farb olejno-żywicznych.
Etapem końcowym było wykonanie dokumentacji opisowej i fotograficznej przeprowadzonych prac, w której zawarto instrukcję przechowywania i postępowania z zabytkiem.
