Kościół pw. Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny w Starymgrodzie
PRACE KONSERWATORSKIE RZEŹBY ŚW. ZOFII Z CÓRKAMI Z KOŚCIOŁA PW. OCZYSZCZENIA NMP W STARYMGRODZIE
Drewniana rzeźba św. Zofii z córkami stanowi wyposażenie kościoła pw. Oczyszczenia NMP w Starymgrodzie. Rzeźba jest pełnoplastyczna, opracowana z trzech stron, z tyłu wydrążona. Wykonana została w XVIII wieku w stylistyce ludowej.
Stan zachowania rzeźby wymagał interwencji konserwatorskiej. Dużym problemem było osłabienie struktury drewna spowodowane aktywnym żerowaniem drewnojadów. Widoczne były również liczne pęknięcia oraz rozejścia sklejeń i połączeń konstrukcyjnych. Warstwa malarska miejscami kruszyła się i odpadała, widoczne były liczne ubytki oraz siatka spękań.
Celem prac konserwatorskich było zatrzymanie procesu destrukcji i przywrócenie walorów technicznych i estetycznych obiektu.
Prace przy rzeźbie rozpoczęto od wykonania dokumentacji fotograficznej, następnie po zabezpieczeniu obiekt przewieziono go do pracowni. Wykonano badania stratygraficzne w celu rozpoznania budowy obiektu, szczególnie zakresu występowania i stanu zachowania warstw pierwotnych. Wykonano próby materiałów i preparatów w celu wybrania najskuteczniejszej metody usunięcia nawarstwień historycznych. Następnie powierzchnia rzeźby została oczyszczona przy użyciu preparatów do zmywania powłok olejnych. Na powierzchni płaszcza św. Zofii grunty z części srebrzenia usunięte zostały mechanicznie po wcześniejszym zwilżeniu.
Następnie przeprowadzono zabieg impregnacji połączony z dezynsekcją. Impregnację przeprowadzono przez zanurzenie podstaw rzeźb, iniekcje w otwory wylotowe po drewno jadach i metodą powlekania roztworem odwroci. Obiekt został owinięty folią w celu opóźnienia procesów odparowywania, co sprzyja równomiernemu rozłożeniu żywicy w strukturze wzmacnianego drewna.
Po odparowaniu rozpuszczalników wykonano korektę połączeń stolarskich, sklejenie pęknięć, uzupełnienia ubytków formy masą epoksydową. Nowe drewno zabezpieczono przed drewnojadami.
Następnie uzupełnione zostały ubytki warstw gruntów zaprawą kredowo-klejową. Na płaszczu św. Zofii wykonano grawerunek klakelurów w celu dopasowania charakteru powierzchni do warstwy zachowanego oryginału. Wykonano złocenia i srebrzenia w technice klejowej złotem w płatkach, zaś srebrem w proszku. Powierzchnia srebrzeń zabezpieczona została lakierem.
Polichromię rzeźby zabezpieczono warstwą werniksu retuszerskiego, który wysycił kolorystykę. Warstwę malarską uzupełniono w zakresie ubytków metodą naśladowczą przy użyciu farb olejnych i żywicznych.
Po zakończeniu prac opracowano dokumentację powykonawczą przeprowadzonych zabiegów w wersji opisowej i fotograficznej.
