x
MAPA
Ociąż

Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Dzieła z drewna

Dzieła z drewna

Matka Boska Śnieżna

W głównym ołtarzu została ukazana Madonna z Dzieciątkiem w typie Matki Boskiej Śnieżnej. Jest to najpopularniejszy i najchętniej kopiowany wizerunek Maryi, pochodzący z XII wieku. Przechowywany jest on w rzymskiej Bazylice Santa Maria Maggiore. Przydomek „Śnieżna” odnosi się do legendy, zgodnie z którą podczas upału w sierpniu 352 roku na jedno z siedmiu wzgórz Rzymu, Eskwilin, spadł śnieg. W ten właśnie cudowny sposób Maryja wskazała miejsce pod budowę swojej przyszłej świątyni. Jej fundatorami miało być małżeństwo oczekujące dziecka, za swe oddanie wynagrodzone potomstwem.

  1. Po bokach Maryi widoczne są małe postacie fundatorów obra- zu. W ten sposób chcieli się oni uwiecznić dla potomności. Na obrazie zastosowano hierarchię ważności, zgodnie z którą randze postaci odpowiada jej rozmiar na malowidle. Kim było małżeństwo przedstawione na obrazie? Lokalną szlachtą? Może również oczekiwało potomstwa? Może fundacja obrazu jest efektem ich ufności i nadziei na pomoc w rozwiązaniu problemu?
  2. Data powstania obrazu: Anno Domini 1637.
  3. Sygnatura twórcy: „AS”.
Matka Boska Śnieżna
1
Postacie fundatorów obrazu
2
Data powstania obrazu
3
Sygnatura twórcy: „AS”.
Matka Boska Śnieżna
1
Postacie fundatorów obrazu
2
Data powstania obrazu
3
Sygnatura twórcy: „AS”.

O budowie ołtarza

Na ołtarz składają się elementy takie jak:

  • mensa ołtarzowa, czyli stół ofiarny, przybierający często formę skrzyni lub sarkofagu;
  • retabulum (nastawa ołtarzowa), czyli „ściana” z główną kwaterą przeznaczoną na obraz świętego, któremu ołtarz jest poświęcony; część ta posiada dekorację architektoniczną, rzeźbiarską lub malarską;
  • zwieńczenie, czyli bogato zdobiona górna część ołtarza znajdująca się na samym szczycie;
  • poza tym w średniowiecznych tzw. ołtarzach szafiastych występuje jeszcze predella, czyli niski „łącznik” pomiędzy mensą a retabulum, zdobiony malowidłem lub płaskorzeźbą.

Portrety z Dzieciątkiem

W prawym ołtarzu bocznym przedstawiono wizerunki św. Antoniego Padewskiego oraz św. Józefa. Każdy z nich trzyma w dłoni Dzieciątko Jezus.

Św. Antoni Padewski żył na przełomie XII i XIII w. i był bardzo cenionym franciszkańskim kaznodzieją, obdarzonym darem wymowy. Do wiernych przemawiał niezwykle plastycznym i obrazowym językiem. Cenił go m.in. papież Grzegorz IX, który jego kazania nazywał „szkatułką Biblii”. Przedstawiany jest z małym Jezusem na ręku, gdyż Dzieciątko nawiedziło go w nocy i zapewniło o swojej miłości . Święty jest wspominany 13 czerwca. Warto zwrócić się do niego zwłaszcza wtedy, gdy coś zapodziejemy i trudno nam to znaleźć. Jego wsparcie jest wówczas nieodzowne, gdyż św. Antoni to patron osób i rzeczy zaginionych.

Pomiędzy św. Józefem a Dzieciątkiem widać wyraźną więź, nawiązują oni ze sobą kontakt wzrokowy. Być może rozmawiają o znaczeniu tekstu odczytanego właśnie przez Józefa, na który wskazuje rączką Syn Boży.

Patron zadżumionych

W górnej części lewego ołtarza widnieje postać św. Rocha. Został on ukazany w trakcie modlitwy, ze złożonymi rękoma i wzrokiem skierowanym ku niebu. Ubrany jest w typową szatę pielgrzyma z charakterystyczną muszelką. Przy dolnej krawędzi obrazu widać psa, który kładzie swój pysk na nodze św. Rocha. Na prawo od niego znajduje się jeszcze jedna postać – anioł podpierający w zadumie własną głowę. W tle majaczą drzewa oraz odległy zamek.

Gdy we Włoszech szerzyła się zaraza, św. Roch poświęcił się opiece nad zadżumionymi. Wielu z nich w cudowny sposób uzdrowił. Zgodnie z tradycją kiedy sam zapadł na tę ciężką chorobę, postanowił zamieszkać w odosobnieniu. Odwiedzał go tam pies, który codziennie dostarczał Rochowi jedzenie.

Modlitwa do św. Rocha zapewnia skuteczną ochronę przed zarazą, dlatego stawiano mu na terenie dawnej Polski liczne ołtarze, pomniki oraz kapliczki przydrożne. Dzień jego imienin obchodzony jest 16 sierpnia.

Podczas prac konserwatorskich prowadzonych przy ołtarzach bocznych na ich mensach odsłonięto herby: Jastrzębiec oraz Pomian. Herb Jastrzębiec można powiązać z dziedzicem Lutomirskim, który wspomógł odbudowę świątyni w 1698 r. Po pożarze w 1784 r. wzniesiono obecny kościół, który jest już trzecią świątynią wybudowaną na tym miejscu. Identyfikacja drugiego herbu Pomian nie jest oczywista i wymaga głębszych studiów i szczegółowej analizy historii kościoła i okolic.

 

Madonna wśród kwiatów

Wnętrze kościoła ozdabia polichromia wykonana w 1929 r. przez prof. Wiktora Gosienieckiego w stylu geometryczno-symbolicznym. Na stropie namalowany został „plafon” – duża centralna dekoracja w formie owalu, z wizerunkiem Matki Bożej z Dzieciątkiem. Madonna z Jezusem otoczona została kwiatowym ornamentem, gdzie wśród kwiatów rozpoznać możemy maki, chabry czy kłosy zbóż. Na festonie umieszczone zostały medaliony z opisanymi cnotami i przywilejami jakimi obdarzył Maryję Bóg.  Wymieniane są one w Litanii Loretańskiej, szczególnie odmawianej podczas majowych nabożeństw. Również ukwiecone łąki wraz z kłosami zbożowymi ściśle łączą się z kultem Maryjnym – odnajdujemy je w pieśniach wychwalających Bożą Rodzicielką oraz w tradycji plecenia wianków.

„Kto śpiewa, dwa razy się modli” - św. Augustyn

Na emporze (balkonie) dekorowanej kwiatowymi ażurami mieści się zabytkowy prospekt organowy z końca XVIII wieku. Został on wkomponowany w balustradę: piszczałki „wtapiają się” w nią, tworząc jedną całość. Dzięki temu zabiegowi instrument o 7-głosowej skali (rejestrze), jednym manuale (klawiaturze) ręcznym i klawiaturze nożnej zdaje się wkraczać do wnętrza kościoła. Rozbrzmiewająca muzyka do dziś wspaniale uzupełnia śpiew wiernych. Mnogość głosów, ludzkich i organowych, pozwala pełniej przeżywać Eucharystię, a wszystko to na większą Bożą chwałę.

Organy grają mieszkańcom Ociąża już od blisko 250 lat i towarzyszą im w różnych okolicznościach. Brzmią głosem wesołym podczas świąt, ceremonii ślubnych czy chrzcielnych, a smutnym w Wielkim Tygodniu i podczas uroczystości pogrzebowych.

Organy Ociąż
1
Esownik
2
Lira
3
Ażurowe fryzy roślinne.
Organy Ociąż
1
Esownik
2
Lira
3
Ażurowe fryzy roślinne.
  1. Esownik (czyli wklęsło-wypukły profil w kształcie litery „S”) oraz motywy floralne. Charakterystyczny rokokowy ornament: koguci grzebień (rocaille).
  2. Na lirze grywał biblijny król Dawid – autor psalmów.
  3. Ażurowe fryzy roślinne.

„Dobrze jest dziękować Panu i śpiewać imieniu Twemu, o Najwyższy: głosić z rana Twoją łaskawość, a wierność Twoją nocami, na harfie dziesięciostrunnej i lirze i pieśnią przy dźwiękach cytry.”

Księga Psalmów, Psalm 92

Adres

ul. Kościelna 17, Ociąż, 63-460 Nowe Skalmierzyce
tel.: 62 762 20 56

Odpusty

8 września (Narodzenia Najświętszej Maryi Panny)
13 czerwca (św. Antoniego Padewskiego)

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego